سیاسی

حمید ابوطالبی در بخشی از نوشته خود در فضای مجازی تاکید کرده بود که «دستگاه دیپلماسی کشور پیش از شروع مذاکرات و قبل از آنکه ترامپ اقدام به انتشار هر دو نامه نماید، برای کسب ‌اعتماد داخلی، اقدام به انتشار نامه‌ها نموده، و مردم را نامحرم تلقی ننماید.» عزت‌الله ضرغامی، وزیر سابق میراث فرهنگی هم به نامه ترامپ و پاسخ ایران واکنش نشان داد و نوشت: «یه نامه به ما دادن. یه جواب دریافت کردن! ظاهراً هم تنها نامحرم، ملت ایرانه. آخه برای ما که وارث چاپارخانه‌ی کوروش و داریوش هستیم، باید کشورهای ریزه میزه اطراف، در مورد مراسلات ما حرف بزنن؟! بابا! اصلش رو منتشر کنید، دیگه!»

ما الان هم می‌گوییم که به سمت سلاح [هسته ای] نمی‌رویم و نظارت‌های آژانس هم می‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد. ما مشکلی نداریم چون حرف گزافی نمی‌خواهیم بزنیم اما وقتی آنان به سمت بمباران ایران از سوی خودشان یا اسرائیل بروند، ایران را مجبور می‌کنند که جور دیگری تصمیم بگیرد که این هم به نفع‌ آمریکا نیست.بنابراین هرطور حساب کنند نفع آنان در این نیست و آنچه ما می‌گوییم این است که آمریکا می‌تواند راه دیگری پیدا کند و به جای ستیز با ایران یک‌بار رفتارش را عوض کند.

اگر روسیه و من نتوانیم درباره توقف خونریزی‌ها در اوکراین به توافق برسیم، و اگر فکر کنم این موضوع تقصیر روسیه بوده است — که شاید هم نباشد — تعرفه‌های ثانویه بر نفت، بر تمام نفتی که از روسیه خارج می‌شود، وضع خواهم کرد.«یعنی اگر از روسیه نفت بخرید، نمی‌توانید با آمریکا تجارت کنید. بر تمام نفت‌ها ۲۵ درصد تعرفه وضع خواهد شد… بر تمام نفت‌ها تعرفه‌ای ۲۵ تا ۵۰ درصدی اعمال می‌شود.

آن گونه که از دوستان خودمان در عمان خبردار شدیم، نامه به مقصد خود رسیده و ملاحظه هم شده است. امیدواریم خداوند آنچه خیر و صلاح این کشور هست، مقدر کند.

«در این منطقه فقط یک نیروی نیابتی وجود دارد و آن رژیم صهیونیستی غاصب فاسد است.»

یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که سال ۱۴۰۳ رخ داد، انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا بود که بازگشت بزرگ تعبیر شد. آیا این ترامپ همان هشت سال پیش است؟ ترامپ ۲۰۱۷ با ترامپ ۲۰۲۵ تفاوت‌هایی دارد؟ترامپ تاجری است که امنیت را تبدیل به یک کالای قابل خرید و فروش می‌کند یا منافع را مقدم بر مصالح می‌داند؟ او در منطقه خاورمیانه چه می‌خواهد؟ استمرار طرح او برای افزایش امضاها پای پیمان ابراهیم یا تغییر نقطه ثقل از خاورمیانه به آمریکا و اروپا و چین؟

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه به وقت محلی در کاخ سفید در جمع خبرنگاران با تکرار ادعاهایش افزود: «ترجیح می‌دهم که مسائل را با ایران حل و فصل کنیم اما اگر نتوانیم این مسائل را حل و فصل کنیم اتفاقات بسیار بدی برای ایران رخ خواهد داد.»

تجربه‌های گذشته اسرائیل به‌روشنی نشان می‌دهد که راهبرد‌های یک‌جانبه چه مبتنی بر قدرت نظامی و چه بر پایه تصمیمات سیاسی داخلی به‌ندرت به نتایج مطلوب و پایدار منجر شده‌اند. در شرایط فعلی، چشم‌انداز دستیابی به یک توافق دوجانبه یا چندجانبه، بیش از هر زمان دیگری مبهم و دور از دسترس به‌نظر می‌رسد. حضور بنیامین نتانیاهو در رأس یکی از راست‌گراترین کابینه‌های تاریخ اسرائیل، فضای سیاست داخلی این رژیم را به‌شدت قفل کرده است؛ به‌گونه‌ای که هرگونه امتیازدهی به فلسطینی‌ها می‌تواند به فروپاشی ائتلاف‌های شکننده او منجر شود و حتی شخص نخست‌وزیر را با خطر تشدید پرونده‌های حقوقی مواجه سازد.

«باید توجه داشته باشیم که ایران برای نخستین بار جواب نامه یک رئیس جمهور آمریکا را داد. این اقدام ایران دو هدف داشته است؛ تهران هم در نوع خود سعی داشته تا سیلی از تبلیغات و جوسازی های روانی دولت ترامپ علیه ایران با محوریت اینکه کشورمان اهل تعامل و مذاکره نیست را خنثی کند و هم خطوط قرمز ایران در مواجهه با دولت آمریکا را روشن‌تر از قبل پیش روی حاکمان این کشور قرار دهد.»

تعیین دقیق لحظه‌ای که رجب طیب اردوغان از اعتمادبه‌نفس یک سیاستمدار موفق به غرور بیش‌از‌حد رسید، کار آسانی نیست. شاید نقطهٔ عطف، پاییز ۲۰۱۱ و پس از آغاز قیام‌های عربی بود؛ زمانی که اردوغان به مصر سفر کرد و در قاهره با انبوه جمعیتی روبه‌رو شد که برای استقبال از او گرد آمده بودند. در سنت سیاسی ترکیه، که جایگزینی جمهوری به‌جای امپراتوری عثمانی غالباً به‌عنوان یک تراژدی تاریخی دیده می‌شود، بعید است که اردوغان اهمیت نمادین آن لحظه را نادیده گرفته باشد.

نامه ترامپ ابعاد مختلفی دارد؛ بحث تهدید در آن وجود دارد که به هیچ‌وجه قابل قبول نیست. به هیچکس اجازه نمی‌دهیم که با زبان تهدید، با مردم این صحبت کند.در نامه رئیس‌جمهور آمریکا، تلاش شده پنجره‌ای برای دیپلماسی باز شود. این نامه را به دقت مورد بررسی قرار دادیم، درباره ابعاد آن بحث شد و پاسخ آن به شکل مقتضی به طرف آمریکایی منتقل شد.

رسانه‌های غربی و برخی تحلیلگران، این تحرکات را بخشی از یک جنگ روانی برنامه‌ریزی‌شده می‌دانند که هدف آن افزایش فشار بر ایران پیش از ازسرگیری احتمالی مذاکرات هسته‌ای است. با این حال، برخی منابع امنیتی در منطقه معتقدند که این تحرکات ممکن است پیش‌درآمد یک درگیری محدود دریایی باشد، به‌ویژه با توجه به اینکه آمریکا در سال‌های اخیر از پایگاه‌های زمینی برخی متحدان عرب خود برای حمله به ایران محروم شده است.

مرز اسرائیل با سوریه از زمان جنگ ۱۹۶۷، زمانی که اسرائیل بلندی‌های جولان را از سوریه اشغال و بعداً ضمیمه کرد - اقدامی که توسط اکثر جامعه بین‌المللی رد شد اما در دوره اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ توسط ایالات متحده تأیید شد - تا حد زیادی بدون تغییر باقی مانده بود. اما اقدامات اخیر اسرائیل در سوریه، خطوط این مرز را مبهم کرده است، زیرا اسرائیل سرزمین‌های بیشتری را تصرف می‌کند. اسرائیل هرگز مرزهای خود را با همسایگانش به طور کامل مشخص نکرده است.

واکنش ایران به نامه تاکنون ترکیبی از رد و احتیاط بوده است. چه آنکه واکنش مقامات عالی کشورمان نیز در این خصوص اهمیت دو چندان دارد. رهبر انقلاب در سخنرانی در جمع مسئولان، گفتند: «اصرار برخی از دولت‌های قلدر برای مذاکره، به منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکّم و تحمیل توقعات خودشان است.» ایشان در جمع دانشجویان نیز تاکید داشتند: «مذاکره با این دولت آمریکا، نه تنها تحریم را رفع نمی‌کند بلکه باعث کورشدن گره تحریم‌ها و افزایش فشارها می‌شود.» به گزارش PBS در ۸ مارس، اظهارات رهبر انقلاب نشان‌دهنده بی‌اعتمادی عمیق ایران به پیشنهادات ترامپ است.

نظامیان صهیونیست قبلاً به سمت شمال غزه، مناطق نزدیک رفح و کریدور مرکزی نتزاریم حرکت کرده‌اند، که نشان‌دهنده آغاز عملیات برای اشغال مجدد سرزمین‌هایی است که قبلاً تحت یک توافق آتش‌بس تخلیه شده بود.