اغلب گفته می‌شود جنگ جهانی بعدی بر سر آب خواهد بود و کمتر نقطه‌ای در جهان به اندازه منطقه نیل پرتنش است.مصر و اتیوپی به شدت بر سر این موضوع اختلاف‌نظر دارند. بی بی سی گزارش می دهد سودان در میان این دو قرار دارد و یک تغییر ژئوپولیتک بزرگ در کناره رود نیل، بزرگترین رودخانه جهان، در حال شکل‌گیری است.
به نقل ازصدانیوز،همانطور که درحال حاضر میان ترکیه وعراق و سوریه برسر ساخت سد بزرگ درحال ساخت درگیری وجوددارد درآفریقا نیز میا ن سه کشور مصر ؛ اتیوپی و سودان منازعه به دلیل ساخت سدی بزرگ از سوی اتیوپی درحال گسترش است. الستیر لیتهد، خبرنگار بی‌بی‌سی در آفریقا می‌گوید یک سد تازه روی رودخانه نیل ممکن است آغازگر جنگ بر سر آب باشد مگر اینکه اتیوپی حاضر شود بر سر آن با سودان و مصر به توافق برسد.
اغلب گفته می‌شود جنگ جهانی بعدی بر سر آب خواهد بود و کمتر نقطه‌ای در جهان به اندازه منطقه نیل پرتنش است.مصر و اتیوپی به شدت بر سر این موضوع اختلاف‌نظر دارند. بی بی سی گزارش می دهد سودان در میان این دو قرار دارد و یک تغییر ژئوپولیتک بزرگ در کناره رود نیل، بزرگترین رودخانه جهان، در حال شکل‌گیری است. صحبت از ساخت سد بر روی نیل سال‌هاست که در جریان بوده اما زمانی که اتیوپی عملا ساخت آن را آغاز کرد، بهار عربی آغاز شده بود و مصر درگیری‌های داخلی خود را داشت.از قول فرعون نقل شده که مصر “هدیه نیل” بوده و مردم این ناحیه این رودخانه را به منزله خدایی می‌پرستیدند.هزاران سال است که مصر در منطقه پیرامونی مصر صاحب نفوذ بوده است اما حالا بلندپروازی‌های اتیوپی در حال تغییر این وضع است.معدود کشورهای آفریقایی هستند که برنامه مشخصی برای رویارویی با دو برابر شدن جمعیت این قاره در ۳۰ سال آینده داشته باشند.با این همه و علیرغم چالش‌های سیاسی و آزادی‌های محدود در اتیوپی، این کشور در حال ساخت مناطق صنعتی است تا خود را به کشوری با طبقه متوسط غالب تبدیل کند. به همین دلیل هم نیاز این کشور به برق نیز رو به افزایش است.قرار است ساخت یکی از بزرگترین سدهای جهان و بزرگترین نیروگاه هیدروالکتریک قاره آفریقا این مشکل را حل کند.اما جریان ۸۵ درصد از رود نیل در بلندی‌های اتیوپی، مصر را نگران کرده که رقیبش ممکن است کنترل جریان آب رودخانه را در دست بگیرد.سلشی بکل، وزیر آب، برق و آبیاری اتیوپی می‌گوید این پروژه یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این کشور است: “موضوع کنترل جریان آب نیست، موضوع فراهم کردن فرصتی‌است تا بتوانیم با توسعه برق، به رشد کشور کمک کنیم. این کار برای کشورهای دیگری که در مسیر نیل هستند نیز منافع زیادی خواهد داشت.
استقبال سودان
سد بزرگ رنسانس اتیوپی درست چند کیلومتری مرز واقع شده و ستون‌های آن همین حالا ساخته شده‌اند. مرحله بعدی وارد کردن ژنراتورهای برق است تا جریان برقی ارزان و تجدیدپذیر در سیم‌ها جریان پیدا کند.در حال حاضر تفاوت میان بالاترین و پایین‌ترین سطح آب رودخانه در سودان هشت متر است و همین آبیاری کشاورزی را برای سودان دشوار می‌کند.برای مصر، هرتهدیدی که متوجه آب نیل باشد، تهدید برای استقلال کشور محسوب می‌شود.راویه توفیق، یک محقق مصری که در آلمان کار می‌کند می‌گوید ساخت سد واقعا میدان بازی را تغییر می‌دهد و نظم جدیدی را در منطقه ایجاد می‌کند. برای اولین بار اتیوپی قدرت فیزیکی کشوری که در سرچشمه رودخانه قرار گرفته را با قدرت اقتصادی لازم برای ساخت یک سد را با هم تلفیق کرده است.”محمد عبدالعطی وزیر منابع آبی مصر بسیار خشمگین است: “ما مسئول زندگی ۱۰۰ میلیون نفر هستیم. اگر آبی که به ما می‌رسد دو درصد هم کم بشود حاصل آن از دست رفتن هشتاد هزار هکتار زمین خواهد بود. این یعنی نزدیک به یک میلیون نفر کار خود را از دست خواهند داد. این یک موضوع بحران بین‌المللی است.”نیروگاه‌های هیدروالکتریک آب مصرف نمی‌کنند اما سرعتی که اتیوپی سد خود را از آب انباشته می‌کند بر قدرت جریان آب تاثیر خواهد داشت.اتیوپی می‌خواهد هرچه زودتر تولید برق را آغاز کند اما باید ابتدا مخازن سد را از آب پر کند، کاری که زمان زیادی خواهد برد.اگر قرار باشد این مخازن ظرف سه سال پر شود جریان آب تحت تاثیر قرار خواهد گرفت اما اگر با سرعت کمتری مثلا شش یا هفت سال پر شود تاثیر آن برجریان آب زیاد نخواهد بود.مذاکرات میان مصر و اتیوپی چندان خوب پیش نمی‌روند.بحث‌ها هنوز حتی به موضوع بررسی تاثیر ساخت سد نرسیده و صرفا محدود به راه‌های تعیین تاثیر آن مانده است.سودان و مصر هم اختلاف نظرهایی بر سر میزان استفاده سودان از آب و میزان افزایش آن بعد از ساخت سد دارند.موضوع جالب این است که خود مصر در سال ۱۹۶۰ همین کار را کرد و سدی را بر روی نیل ساخت.آن زمان برای کشوری انقلابی که تازه از استعمار رهایی یافته بود این دستاوردی مهم تلقی می‌شد و اتیوپی هم حالا همین نگاه را دارد.اتیوپی به دنبال انجام این پروژه بدون کمک بین‌المللی است. اما همه از این موضوع خوشحال نیستند.یک ماه از حقوق کارمندان دولت در سال برای ساخت این سد کنار گذاشته می‌شود همین به نارضایتی زیادی منجر شد.برای تامین بخش دیگری از بودجه ساخت سد هم اوراق قرضه به فروش می‌رود و هم یک بخت آزمایی به راه افتاده است.از مصر عملا کاری به جز عملیات نظامی ساخته نیست، ولی این هم اقدامی بسیار افراطی است.برای همین دیپلماسی و همکاری تنها راه‌های حل مشکل هستند.با این همه زمانی که پای ملی‌گرایی و اهمیت کشورها در میان باشد موضوع به این سادگی‌ها نیست.جلوگیری از آغاز اولین جنگ جهانی بر سر آب رود نیل ممکن است و شاید نمونه‌ای برای حل اختلافات پیچیده بر سر آب در جهان باشد.اما رسیدن مصر، سودان و اتیوپی به توافق بسیار بیشتر از این‌ها نیرو خواهد برد.
