تکنوازی بی‌صدای تحریم

به گزارش صدانیوز،آمریکا مدعی شد تحریم‌ها بازگشته است ادعایی که از سوی جامعه جهانی تایید نشد و تروئیکای اروپا، روسیه و چین اعلام کردند که تحریم‌های گذشته علیه ایران فعال نشده است ضمن اینکه ما به توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پایبندیم. ظاهرا وعده پیروزی رئیس جمهوری در روز یکشنبه محقق شد.
هفت سال پیش، وضعیت ایران طوری بود که همه جهان علیه کشورمان یکصدا شده بودند و ظالمانه ترین قطعنامه‌های سازمان ملل درباره ایران را امضا کرده بودند ، اما تیم دیپلماسی ایران امروز اوضاع را برعکس کرد. حالا جهان علیه آمریکا یکصدا شده است و کسی حاضر نیست آن کاغذپاره ها را بار دیگر علیه ایران اجرایی کند.
بامداد امروز ساعت ۴ صبح به وقت ایران، وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‫ای مدعی شده است که تحریم‫های بین‫المللی بازگشته است و اما ایران در پاسخ گفته است که این ادعا باطل است. نه تنها تخت روانچی سفیر کشورمان در سازمان ملل بلکه سفرای کشورهای روسیه، فرانسه و حتی دبیرکل سازمان ملل و دیگر کشورها ادعای آمریکا را تائید نکردند.
آغاز نزاع دیپلماتیک در جهان؛ نامه تروئیکا به رئیس شورای امنیت
روز گذشته رویترز نامه تروئیکای اروپا به شورای امنیت را منتشر کرد که در سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس، آلمان) نوشته بودند: ما در نامه قبلی خطاب به رئیس شورای امنیت در تاریخ ۲۰ اوت ۲۰۲۰ مشترکاً دیدگاه خود را اعلام کرده‌ایم که ابلاغیه‌ای که ایالات متحده ادعا می‌کند ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر و آن را میان اعضای شورای امنیت توزیع کرده فاقد تاثیرات قانونی است بنابراین نمی‌تواند رویه‌های پیش‌بینی‌شده ذیل بند ۱۱ را اجرایی سازد.
نتیجه آنکه، هر گونه تصمیم و اقدام که بر اساس این رویه یا پیامدهای احتمالی آن اتخاذ شده باشند نیز فاقد تاثیرات قانونی خواهند بود.
ما دیدگاهمان را به صورت گسترده در شورای امنیت ابراز کرده‌ایم که رئیس شورا در جمع‌بندی مورخ ۲۵ اوت خود به آن اشاره کرد.
از دیدگاه‌های ابرازشده در بالا این نتیجه گرفته می‌شود که از تاریخ ۲۰ سپتامبر، قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (مصوب سال ۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (مصوب ۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (مصوب ۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (مصوب ۲۰۰۸)، ۱۸۴۵ (مصوب ۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (مصوب ۲۰۱۰) کماکان به موجب مفاد بند ۷ (a) قطعنامه ۲۲۳۱ (مصوب ۲۰۱۵) ملغی خواهند بود.
در نتیجه، هر تصمیم یا اقدام با هدف بازگرداندنقطعنامه‌های ۱۶۹۶ (مصوب سال ۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (مصوب ۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (مصوب ۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (مصوب ۲۰۰۸)، ۱۸۴۵ (مصوب ۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (مصوب ۲۰۱۰) فاقد تاثیرات قانونی خواهند بود.
سه کشور اروپایی به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۵ در تایید برجام صادر شده متعهدند. ما تلاش خستگی ‌ناپذیری برای حفظ توافق هسته‌ای داشتیم و خود را به تداوم انجام این کار متعهد می‌دانیم.
وزیر خارجه کشورمان شب گذشته در برنامه گفت‫وگوی ویژه خبری با بیان اینکه محدودیت‌های تسلیحاتی در پایان ماه اکتبر تمام می‌شود، اظهار داشت: آمریکایی‌ها قطعنامه‌ای را مطرح کردند که بعد آن را از ۳۵ صفحه به یک قطعنامه چهار بندی تعدیل کردند. دو کشور با آن مخالفت کرده و ۹ کشور به آن رای ممتنع دادند لذا به وتو هم نیاز نشد. اکنون ۱۳ کشور به شورای امنیت نامه نوشتند و با اقدام آمریکا مخالفت کردند.
ظریف با بیان اینکه اسم مکانیسم ماشه و اسنپ بک که آمریکایی‌ها از آن استفاده می‌کنند، در قطعنامه ۲۲۳۱ نیامده است، تصریح کرد: آمریکایی‌ها در ابتدا یک کلک زدند و سیاستمداران و رسانه‌ها از آن استفاده می‌کنند. معلوم است پمپئو قطعنامه ۲۲۳۱ را نخوانده و مدام به اوباما و کری استناد می‌کند و می‌گوید اوباما و کری این را گفته اند در حالی که برجام را نخوانده است.
ادعای ایالات متحده
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا شامگاه شنبه ۲۹ شهریور در بیانیه‌ای اعلام کرد همه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران که در چارچوب توافق هسته‌ای موسوم برجام تعلیق شده بودند، با فعال کردن مکانیسم ماشه از دوباره اجرایی شدند.
آمریکا پیش از این طرح بازگشت تحریم‌ها و فعال کردن مکانیسم ماشه را به شورای امنیت را ارائه کرد، اما ۱۳ عضو از ۱۵ عضو دائمی و غیر دائمی شورای امنیت سازمان ملل، در نامه‌هایی مخالفت خود را با این اقدام ایالات متحده اعلام کردند.
مایک پومپئو مدعی شده است: آمریکا انتظار دارد که تمامی اعضای سازمان ملل متحد کاملاً به تعهدات خود برای اجرای این اقدامات عمل کنند.علاوه بر تحریم تسلیحاتی، این شامل محدودیت‌هایی از جمله ممنوعیت فعالیت‌های مرتبط با غنی‫سازی و بازفرآوری مواد مرتبط و ممنوعیت موشک بالستیک ایران است.
وی با توسل به زور مدعی شد که اگر کشورهای عضو سازمان ملل متحد به تعهدات خود برای اجرای این تحریم‫ها عمل نکنند، ایالات متحده آماده است با استفاده از قدرت و اختیارات خود، عواقب ناشی از این قصور را اعمال کند. آمریکا می‌خواهد مطمئن شود که ایران از منافع فعالیت‌های ممنوع سازمان ملل متحد بهره‫مند نمی‌شود.
مایک پومپئو گفت: در روزهای آینده ایالات متحده طیف وسیعی از اقدامات مضاعف را برای تقویت اجرای تحریم‌های سازمان ملل و پاسخگو کردن ناقضان (این تحریم ها) اعلام خواهد کرد. وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرده است که «کارزار فشار حداکثری» علیه حکومت ایران، تا زمان دستیابی به یک توافق جامع با برای مهار تهدیدهای ناشی از تکثیر تسلیحات کشتار جمعی، توقف آشوب‌افکنی، خشونت و کشتار ادامه می‫یابد.
پمپئو در حالی مدعی شده است که این تحریم ها اجرا می شود که امروز نماینده فرانسه، روسیه و دیگر کشورها اعلام کردند که ادعای امریکا بی اساس است و هیچ تحریمی بازنگشته است!
پاسخ ایران به ادعای آمریکا: راهبردهای خودمان را داریم
در همین زمینه، محمد جواد ظریف، گفت: آمریکایی‌ها دو سال و نیم قبل اعلام کردند که در اکتبر ۲۰۲۰ محدودیت‌ها ادامه می‌یابد، در سایت وزارت خارجه‌شان روزشمار گذاشتند، قطعنامه ارائه کردند و آن را از ۳۵ صفحه به قطعنامه ۴ بندی تبدیل کردند که در آن هم شکست خوردند. آنها روند شکست خورده‌ای را آغاز کردند در حالی که عضو آن نیستند.
ظریف درباره تحریم ثانویه کشورها از سوی آمریکا گفت: آمریکایی‌ها قاعده قلدری دارند که همواره از آن استفاده می‌کنند و ممکن است این بار هم استفاده کنند. البته جامعه بین‌المللی باید تصمیم بگیرد که چه کند. آمریکا به خاطر نفوذ مالی توانست قلدری‌اش را در حوزه مالی به نتیجه برساند. البته تمام کسانی که رعایت می‌کنند می‌گویند علی‫رغم غیرقانونی بودن تحریم‌ها را رعایت می‌کنیم چون قلدری می‌کنند اما توجه نکردند این روند و قاعده برای آنها هم ممکن است انجام شود چون ممکن نورد استریم را تحریم کنند.
وی رفتار قلدرمابانه آمریکا را تازه ندانست و گفت: از تشکیل ملل متحد تا به امروز، آمریکا ۱۲۰ تحریم اعمال کرده است یعنی تحریم را به عنوان ابزار استفاده می‌کند. من برای سخنرانی در هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی دارم و در آن، نقشه‌ای را نشان می‌دهم که همه دنیا به غیر از یک نقطه کوچک تحریم شده‌اند.
به گفته وزیر امور خارجه، این سلطه در حال پایان است. اگرچه آمریکا در حوزه مالی نفوذ دارد ولی آن هم در حال پایان است به همین خاطر چین از یوان و اروپا از یورو می‌خواهند استفاده کنند چون می‌دانند آمریکا می‌خواهد از دلار به عنوان چماق استفاده کند.
مجید تخت روانچی، نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل متحد نیز طی نامه ای که برای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت فرستاده خواستار آن شده که این نهاد بین المللی در برابر اقدامات آمریکا بایستد و نگذارد که «برجام متلاشی» شود.
گوترش نیز در پاسخ به این نامه نوشت: که آمریکا کاری نمی تواند بکند چرا که قانونی نیست.
ظریف در‫این‫باره می گوید: طبق مقررات ملل متحد وقتی که قطعنامه لازم الاجرایی صادر می شود کشورها موظفند در قوانین داخلی خود آن قطعنامه را بیاورند یعنی اگر قطعنامه ای گفته کشورها حق ندارند به ایران سلاح بفروشند، باید در قانون داخلی خود آن را تصویب کنند که یا قطعنامه را به صورت کلی اجرا کنند و باید به یک کمیته ای که در شورای امنیت تشکیل می شود مرکب از تمامی اعضا گزارش دهند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: یک گروه کاری هم هست که در دبیرخانه تشکیل می شود که بر این موضوع نظارت می کند یعنی چندین مکانیسم وجود دارد؛ یک مکانیسم ملی، دو مکانیسم اجرایی دبیرخانه ای، سه مکانیسم سیاسی شورای امنیت که هیچ کدام از اینها اتفاق نمی‫افتد چون قطعنامه‫ای وجود ندارد.
ظریف با بیان اینکه وقتی ۱۹۲۹ تصویب شد همه اینها اتفاق افتاد، افزود: بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ اکثر کشورها قوانین داخلی شان را لغو کردند. یکی از دلایلی که اجرای ۲۲۳۱ طول کشید این بود که باید کشورها بعد از ۲۲۳۱ می رفتند همان قوانینی که برای ۱۹۲۹ تصویب کرده بودند را لغو می کردند هیچ کدام از این کارها اتوماتیک اتفاق نمی افتد بلکه روندی را طی می‫کند. الان اکثر کشورها مقررات ۱۹۲۹ را لغو کردند باید دوباره بروند برگردانند که این اتفاق نمی افتد.
وی خاطرنشان کرد: دبیرخانه سازمان ملل باید آن هیئت را ایجاد کند که نمی کند. علاوه بر این شورای امنیت باید کمیته ۱۵ نفره نظارت را ایجاد کند که اسمش کمیته ۱۷۳۷ است چون بر اساس قطعنامه مزبور تصویب شده که آن هم تشکیل نخواهد شد.
مجید تخت‌روانچی شامگاه شنبه در این نامه یادآور شد: در واکنش به اقدام آمریکا، نه تنها هیچ یک از اعضای شورای امنیت، صلاحیت آن کشور برای فعال کردن روند بازگشت تحریم‌های گذشته را نپذیرفتند، بلکه از طریق نامه‌های انفرادی یا مشترک به رئیس شورای امنیت، ۱۳ عضو این نهاد، اعتبار حقوقی و مقبولیت نامه آمریکا را قاطعانه رد کردند.
وی به نظرات مشابهی که توسط اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت در نشست ۴ شهریور آن شورا، اشاره کرد و ادامه داد: طی آن جلسه، رئیس شورای امنیت نیز در پاسخ به سوالات اعضا اعلام کرد «طبق مشورت‌هایی که با اعضای شورا داشته و نامه هایی که از تعداد زیادی از آنها دریافت کرده‌ام، برای من کاملا روشن است که یک عضو موضع خاصی در این زمینه دارد و بقیه اعضا مخالف آن هستند و بنابراین، از نظر من، هیچ اجماعی در شورا وجود ندارد و رئیس شورا نیز نمی‌تواند اقدام دیگری انجام دهد.»
نماینده دائم ایران در سازمان ملل تاکید کرد: اعضای شورای امنیت با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ که طبق آن، فقط اعضای برجام حق آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته شورای امنیت را دارند، اعلام کرده‌اند چون آمریکا دیگر عضو برجام نیست، بنابراین هیچ حقی برای توسل به روند مزبور ندارد و نامه‌اش نیز فاقد هرگونه اثر حقوقی در حال یا آینده است.
تخت‌روانچی به نامه ۳۰ مرداد نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی و هماهنگ کننده برجام نیز اشاره کرد که در آن اعلام شده است «همانطور که مکرر خاطر نشان کرده‌ام، آمریکا به صورت یکجانبه از برجام خارج شده و متعاقب آن در هیچ یک از فعالیت‌های آن نیز شرکت نکرده است؛ بنابراین نمی‌تواند یک دولت عضو برجام قلمداد شده و برای بازگرداندن احتمالی تحریم‌های شورای امنیت اقدام کند.»
وی به بخشی از مفاد بیانیه نشست ۱۱ شهریور کمیسیون مشترک برجام نیز اشاره و اعلام کرد طی آن، اعضای باقیمانده برجام بار دیگر تصریح کرده‌اند آمریکا یک دولت عضو برجام نیست و نمی‌تواند روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته سازمان ملل را آغاز کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در این نامه که قرار است به عنوان سند شورای امنیت هم ثبت و منتشر شود، اظهار کرد: هدف اعلام شده آمریکا از بین بردن کامل برجام است و راهبرد آن برای نیل به این هدف نیز ایجاد پیچیدگی حقوقی از طریق ارائه تفاسیر یکجانبه دلبخواهانه و استدلال‌های شبه‌حقوقی است.
تخت‌روانچی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران مطمئن است که اعضای شورای امنیت بار دیگر با تلاش آمریکا برای سوء‫استفاده از این شورا و تضعیف اقتدار و اعتبار آن مخالفت خواهند کرد.
وزارت امور خارجه آمریکا در حالی با لحنی آمرانه، تهدید آمیز و کاملا یکجانبه گرایانه، خواستار همکاری کشورهای عضو سازمان ملل برای همراهی با تحریم‫ها شده است که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کردند که تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها فاقد «تاثیر قانونی» است و تعلیق تحریم‌ها بعد از ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) نیز ادامه خواهد یافت.
رسانه آمریکایی پولیتیکو نیز در گزارشی اذعان کرد که تشدید اقدامات اخیر دونالد ترامپ علیه ایران بخشی از راهبرد انتخاباتی او در آستانه انتخابات ۱۳ آبان است.
ترامپ، آمریکا را به انزوا کشاند
از یک ماه گذشته که ترامپ و وزیر خارجه‌اش ضرب‌الاجل یک‌ماه تعیین کرده اند رسانه های خبری جهان نیز روزانه در وصف انزوای آمریکا نوشته اند. تیم دیپلماسی ایران با دولت ترامپ کاری کرد که در تاریخ ایالات متحده و جهان ثبت شد. اتفاقی بی‫سابقه از زمان قدرت گرفتن آمریکا در جهان، کمتر کشوری حاضر به سرباز زدن از تقاضای دولت‫های امریکا بوده است. بی‫عقلی دولت ترامپ سبب شد که ایالات متحده حتی از جانب دوستانش پاسخ منفی دریافت کند.
تارنمای بلومبرگ دراین‫باره نوشته است: ‫از زمان خارج شدن آمریکا از برجام، دولت ترامپ تلاش کرده توافق هسته‫ای با ایران را تضعیف کند که در این راستا دست به تشدید تحریم‫ها علیه ایران و حتی تهدید هم پیمانانش نیز زده است. این اقدامات دولت ترامپ منجر به اتحاد برخی هم پیمانان آمریکا از جمله انگلیس، فرانسه و آلمان با روسیه و چین با هدف نجات برجام شده است. حمایت این کشورها از توافق هسته ای با ایران باعث انزوای واشنگتن در شورای امنیت سازمان ملل شده و بیشتر کشورها معتقدند آمریکا به این دلیل که عضو برجام نیست، حقی برای درخواست بازگردانده شدن تحریم‫های بین‫المللی علیه ایران را ندارد.
خبرگزاری رسمی ژاپن نیز نوشت: جامعه جهانی از این اقدام ادعایی آمریکا حمایت نکرده است.
در واکنش به ادعای آمریکا تروئیکای اروپا در بیانیه‌ای مشترک در واکنش به ادعای آمریکا درباره بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، بر تعهد کامل خود به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که به موجب آن برجام در سال ۲۰۱۵ مورد تایید قرار گرفت، تاکید کردند.
در این بیانیه آمده است: ۳۰ روز از زمانی که آمریکا تلاش کرد مکانیسم اسنپ‌بک را آغاز کند، گذشته است. این مکانیسم به یک مشارکت‌کننده برجام اجازه می‌دهد به دنبال بازگرداندن تحریم‌های چندجانبه علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ طبق قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب شورای امنیت برداشته شدند، باشد.
این بیانیه می‌افزاید: فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکای اروپایی) متذکر می‌شود که آمریکا به دنبال خروج از برجام در ۸ مه سال ۲۰۱۸ دیگر مشارکت‌کننده در آن نیست. درنتیجه، اعلامیه ادعایی تحت پارگراف ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) که آمریکا آن را برای اعضای شورای امنیت فرستاده، فاقد اثر قانونی است. درنتیجه هر تصمیم و اقدامی که بر مبنای این روند یا پیامدهای احتمالی آن اتخاذ شود هم اثر قانونی ندارد.