پژوهشگران با استفاده از تحلیل شاخص های متعدد، احتمال وقوع کودتا را در کشور های مختلف پیش بینی کنند. برای این منظور داده هایی از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۷ جمع آوری و بررسی شده اند. برخی از شاخص های مورد استفاده عبارتند از: مدتی که رهبر فعلی در قدرت بوده است، شیوه انتخاب او و […]
پژوهشگران با استفاده از تحلیل شاخص های متعدد، احتمال وقوع کودتا را در کشور های مختلف پیش بینی کنند.
برای این منظور داده هایی از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۷ جمع آوری و بررسی شده اند. برخی از شاخص های مورد استفاده عبارتند از: مدتی که رهبر فعلی در قدرت بوده است، شیوه انتخاب او و نوع حکومت، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، جمعیت و نرخ مرگ و میر نوزادان، دسترسی به اینترنت و مالکیت تلفن همراه.
در این بین، توجه به دو نکته مهم است. نخست، احتمالات بر اساس درجه بندی ۱ تا ۱۰ مطرح شده اند. احتمال اندک به این معنا نیست که کودتا رخ خواهد داد یا رخ نخواهد داد، بلکه یک نگاه کلی در مورد خطر کودتا مطرح شده است. اگر ۱۰ کشور با احتمال ۱۰ درصد وقوع کودتا وجود داشته باشند، آن گاه انتظار می رود که به طور میانگین در یکی از آنها شاهد کودتا باشیم.
دوم، اگرچه نمی توان با قطعیت گفت که کودتای دیگری در ترکیه یا بروندی در سال ۲۰۱۷ رخ خواهد داد، اما شانس زیادی وجود دارد که کودتایی در میان ۳۰ کشور فوق اتفاق افتد.
برای بررسی دقت این مدل می توان به نمونه ترکیه اشاره کرد. در سال ۲۰۱۵ خطر زیادی برای کودتا در این کشور پیش بینی نشده بود، اما برای سال ۲۰۱۶ رتبه ۱۱ کودتای ناکام و رتبه ۲۶ خطر کلی هر گونه تلاشی برای کودتا در این کشور در نظر گرفته شده بود.
برای سال ۲۰۱۷ پیش بینی شده است که در میان ۱۶۱ کشور مورد بررسی، سه کودتای موفق و ۲ کودتای ناموفق رخ دهد. این در حالی است که از سال ۲۰۰۱، تعداد کودتا به طور میانگین بین ۲ تا ۴ مورد در سال بوده است که کاهشی محسوس نسبت به سال های پیش از آن دارد.
علت این امر شاید در گسترش اینترنت باشد. در حالی که دسترسی به اینترنت، بسیج مردم را راحت تر کرده است، اما در مجموع دولت ها می توانند تمام ارتباطات را کنترل کنند. در حالی که انجام کودتا راحت تر شده است، سرکوب آن هم ساده تر شده است.
برای نمونه، در مورد ترکیه، رجب طیب اردوغان نخستین پیام حیاتی خود را از طریق نرم افزار «فیس تایم» به شبکه سی ان ان ترک ارسال کرد و از میلیون ها شهروند خواست برای مقابله با کودتاگران به خیابان بیایند.
بر این اساس، کشورهای بروندی، تایلند، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، ترکیه، سوریه، سودان، گینه بیسائو، گامبیا و لیبریا مستعدترین کشورها برای کودتا هستند. روسیه هم با ۶ درصد احتمال وقوع کودتا در جایگاه بیستم قرار دارد. همچنین ایران با احتمال ۲.۶ درصد در جایگاه نود و ایالات متحده هم با احتمال ۲.۳ درصد در جایگاه ۱۰۳ قرار دارند.
بر اساس این مدل، کشورهای نروژ، فنلاند، ژاپن، اسلونی، اتریش، استرالیا، ایرلند، آلمان، اسپانیا و یونان کمتر از بقیه کشورها مستعد وقوع کودتا هستند.
منبع : سایت اطلس
