در طول تاریخ تشیع ، درسی با عظمت و با شکوه مانند درس آخوند خراسانی دیده نشده است که حدود ۱۰۰۰ نفر از فضلا در درس حاضر شوند که حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰نفر از آنها مجتهد مسلم باشند.
به گزارش نباء خبر،آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، صاحب کتاب کفایه الاصول ، یکی از بزرگترین فقهای اصولی شیعه در طول تاریخ تشیع است.
وی تبحری خاص در علم اصول داشت. در زمان او، طلاب برای فرا گیری یک دوره کامل اصول، ۳۰ سال زحمت می کشیدند و درس می خواندند اما وی زحمات آنها را کم نمود .او مدعی بود زحمت ۳۰ ساله طلاب را به ۳ سال رسانده است. او یک دوره کامل اصول را به صورت مختصر و خلاصه و موجز و استدلالی در کتابی به نام “کفایه الاصول “جمع نمود. نام کتاب به خوبی ،بیان کننده غرض مولف است.”کفایه الاصول “یعنی اگر این کتاب را بخوانید، از خواندن سایر کتب اصول بی نیاز می شوید و مطالب مهم علم اصول را فرا می گیرید.
معروف است درس اصول آیت الله میرزا حبیب الله رشتی ، که شاید بهترین شاگرد شیخ مرتضی انصاری بود ، ۳۰ سال طول می کشید .روزی آخوند خراسانی در جمع کثیر شاگردانش که صدها مجتهد در درس وی حاضر بودند ،( مضمون فرمایش آخوند )فرمود: “من زحمت ۳۰ ساله فراگیری علم اصول را بانوشتن کتاب کفایه ، برای شما به ۳ سال رساندم”
یکی از طلاب شوخ طبع ، در درس گفت: “فرمایش شما درست است ولی ۳۰ سال طول می کشد که کتاب کفایه شما را بفهیم.”
برخی ادعا کرده اند که در طول تاریخ تشیع ، درسی با عظمت و با شکوه مانند درس آخوند خراسانی دیده نشده است که حدود ۱۰۰۰ نفر از فضلا در درس حاضر شوند که حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰نفر از آنها مجتهد مسلم باشند.
آخوند ، ابهت و هیبت خاص و صدای قوی و رسایی داشت .اداره کردن چنین مجلس باشکوهی بسیار مشکل بود و لذا به هر اشکالی پاسخ نمی داد و فقط تعداد محدودی جرات می کردند اشکال کنند که در مراتب علمی بالایی باشند.برخی از آنها عبارت بودند از حضرات آیات عظام شیخ عبدالله گلپایگانی ،حاج آقا حسین بروجردی و….
آیت الله بروجردی فرموده بودند: “وقتی من از اصفهان به نجف رفتم و در درس آخوند خراسانی وارد شدم ، اول فاضل درس آخوند ، آقا شیخ عبدالله گلپایگانی بود.”
تحصیلات حوزوی:
آخوند خراسانی در سال ۱۲۵۵ هق در مشهد متولد شد.پدرش اهل هرات بود که به مشهد مهاجرت کرده بود ؛ در زمان تولد آخوند در مشهد ، وی در مشهد اقامت داشت.
آخوند خراسانی ، در منطقه ای نزدیک حرم مطهر امام رضا علیه السلام متولد شد ، که هم اینک، آن خیابان ، به نام ” آخوند خراسانی” نامگذاری شده است (خیابان خاکی سابق ).
وی دوران کودکی را زیر نظر پدر سپری کرد.نوجوانی ۱۱ ساله بود که در مدرسه علمیه سلیمانیه نزدیک حرم مطهر رضوی ، دروس حوزه را آغاز کرد.وی که بسیار خوش استعداد و تیزهوش بود ، دروس حوزه را یکی پس از دیگری نزد اساتید فرا می گرفت و ضمن تحصیل ، دروس فرا گرفته شده را تدریس می نمود.حدود ۱۱ سال در مشهد به تحصیل پرداخت و در این مدت ، ادبیات عرب، منطق و سطوح فقه و اصول را فرا گرفت.۱۷ ساله بود که ازدواج کرد و صاحب یک پسر شد .۲۲ ساله بود که به سمت عتبات عالیات حرکت کرد.در مسیر راه به سبزوار رسید و حدود ۳ ماه نزد فیلسوف بزرگ ،حاج ملا هادی سبزواری فلسفه آموخت.او سپس به تهران رفت و حدود دو سال اقامت نمود و نزد فلاسفه بزرگی چون میرزا ابوالحسن جلوه و ملا حسین خویی به تحصیل فلسفه اشتغال ورزید.سپس به نجف رفت. در حوزه علمیه نجف ، سالها با جدیت در درس خارج فقه و اصول آیت الله میرزا محمد حسن شیرازی شرکت نمود تا به درجه عالیه اجتهاد نائل شد.میرزای شیرازی ، یکی از آن سه نفری بود که شیخ انصاری فرموده بود که من درس را برای سه نفر می گویم: میرزا حبیب الله رشتی ، میرزا حسن شیرازی و آقا حسن نجم آبادی.
آخوند خراسانی که از مشهد، به شوق درس شیخ انصاری به نجف رفته بود، حدود دو سال ابتدایی اقامتش در نجف ، درس شیخ انصاری شرکت کرده بود.
در این مدت ، ابتدا درس خارج میرزای شیرازی شرکت می کرد ، بعد به همراه ایشان ، به درس خارج فقه و اصول شیخ مرتضی انصاری (صاحب کتاب مکاسب و رسائل ) شرکت می کرد.
آخوند خراسانی در درس میرزای شیرازی ، هر روز با ایشان نظریات علمی را تبادل نظر می نمود و می گفت : امروز چه دارید میرزا ؟ و بحث را آغاز می کردند.
آخوند خراسانی، در آن زمان، مستشکل مهم درس میرزای شیرازی بود ، گاهی آنقدر جر و بحث ایشان با میرزا زیاد می شد که صدای اعتراض شاگردان در می آمد؛ میرزای شیرازی، می فرمود: “من درس را برای آخوند خراسانی می گویم ، اگر کسی دیگری هم می خواهد در درس شرکت کند ، بیاید.
در زمان شیخ انصاری ، یکی از شاگردان شیخ انصاری ،آقا سید علی شوشتری بود که چون در درس ساکت بود، شاگردان فکر می کردند ، فضل علمی چندانی ندارد .ولی بعد از درگذشت شیخ انصاری ، درس خارج شروع کرد و شاگردان احساس کردند که از نظر علمی از شیخ انصاری چیزی کم ندارد و فقیه و محققی بزرگ و مدقق است. آخوند خراسانی مدتی از درس خارج فقه و درس اخلاق ایشان نیز بهره گرفت و استفاده کرد.شیخ انصاری به آقا سید علی شوشتری ،بسیار احترام می گذاشت. بعید نیست ترقیات معنوی و اخلاقی آخوند خراسانی به برکت شرکت در درس اخلاق آقا سید علی شوشتری باشد. معروف است آقا سید علی شوشتری ، خدمت حضرت بقیه الله(عج) مشرف شده و در اخلاق ، معنویت ، زهد ، تقوا و تهذیب نفس نیز بسیار ممتاز بوده است. متاسفانه پس از فوت شیخ انصاری، حدود یکی دو سال بعد آقا سید علی شوشتری نیز در نجف درگذشت و در صحن مطهر امیرالمومنین علی علیه السلام در قسمت حجره باب قبله در کنار شیخ انصاری به خاک سپرده شد.
آخوند خراسانی در جوانی، به تهذیب نفس و سیر و سلوک شرعی و مراقبت معنوی مشغول بوده است و در همان ایام در مسجد کوفه خدمت امام زمان علیه السلام مشرف شده بود میهمان حضرت شده و مقداری از باقی مانده غذای متبرک حضرت را نوش جان کرد و پس از آن تشرف و غذا ، حالش دگرگون گردید و رشد علمی و معنوی خاصی پیدا نمود و مورد توجه طلاب و فضلا قرار گرفت .به تعبیری عنایت خاص حضرت بقیه الله(عج) شامل حال او گردید و روز به روز، بر عظمت علمی ، معنوی ، محبوبیت و منزلت اجتماعی وی افزوده گردید. آخوند خراسانی، در نجف غیر از درس حضرات آیات شیخ مرتضی انصاری، سید علی شوشتری، میرزا محمد حسن شیرازی از درس خارج آیت الله شیخ راضی نجفی نیز بهره مند گردید. آخوند خراسانی با آنکه در فقر زندگی می کرد، ولی چنان عاشق و شیفته درس و بحث علمی بود که تمام سختیها و مشکلات از فقر ، گرسنگی و… را تحمل می کرد و با جدیت و اخلاص به تحصیل می پرداخت.
او در ضمن تحصیل، به تدریس نیز می پرداخت تا به درجه عالیه اجتهاد و فقاهت نائل آمد. هنوز میرزای شیرازی در نجف به تدریس اشتغال داشت که آخوند خراسانی، خود را مجتهد دانسته و نیازی به شرکت در درس میرزای شیرازی احساس نمی نمود. ۳۵ ساله بود که درس خارج شروع کرد و تا پایان عمرش ادامه یافت. در سال ۱۲۹۱ ه ق میرزای شیرازی به سامرا رفت و در آنجا هجرت نمود و تا پایان عمر در آنجا اقامت و به تدریس اشتغال ورزید و زعامت حوزه علمیه سامرا را عهده دار شد. تعداد زیادی از شاگردان میرزای شیرازی بخاطر او به سامرا آمدند و حوزه علمیه قوی در سامرا ایجاد شد. شاگردان برجسته و شاخص میرزای شیرازی در سامرا، عبارت بودند از آیات عظام سید محمد طباطبایی فشارکی معروف به “سید استاد”، سید اسماعیل صدر و میرزا محمد تقی شیرازی. این شاگردان برجسته میرزای شیرازی در سامرا به تدریس اشتغال می ورزیدند و مورد توجه و عنایت خاص میرزای شیرازی بودند. میرزای شیرازی، مطالب فقهی و اصولی شیخ انصاری را تنظیم و مهذب کرد. سید محمد فشارکی آن مطالب را از ایشان فرا گرفت. میرزای نایینی نیز با شاگردی نیز سید محمد فشارکی به این مبانی به خوبی دست یافت و مسلط شد. میرزای نایینی در چند سال آخر عمر میرزای شیرازی، کاتب و محرر وی شده و مورد توجه ایشان بود. در سال ۱۳۱۲ ه ق میرزای شیرازی در گذشت و جنازه اش با تشییع باشکوه در نجف و در صحن مطهر امیرالمومنین علی علیه السلام به خاک سپرده شد. با درگذشت میرزای شیرازی، حوزه سامرا تقریبا متلاشی شد و فضلا و اساتید آنجا به نجف و کربلا و…کوچ نمودند از جمله شاگردان برجسته میرزای شیرازی ، حضرات آیات سید محمد فشارکی، سید اسماعیل صدر.
آخوند خراسانی در زمان مهاجرت میرزای شیرازی، مانند سایر شاگردان به سامرا نرفت؛ هر چند گاهی به سامرا و نزد میرزای شیرازی می رفت. میرزای شیرازی که خود سالها در نجف به تدریس اشتغال داشت، پس از اقامت در سامرا، از حوزه علمیه نجف غفلت ننمود و چون پس از درگذشت شیخ انصاری، مرجع بزرگ شیعیان جهان شده بود، به طلاب و فضلا و اساتید نجف نیز رسیدگی می کرد. او شاگردپرور بود، لذا به شاگرد برجسته اش، آخوند خراسانی پر و بال می داد. وضعیت اقتصادی طلاب در نجف، خوب نبود و آخوند خراسانی حتی المقدور از دیگران قرض می کرد و به طلاب و فضلای نجف می داد و خودش نیز در وضعیت اقتصادی نامناسبی بود و مستاجر بود. او برای رسیدگی به اوضاع اقتصادی طلاب و فضلای نجف به سامرا می رفت و برای پرداخت قرضهایش از استادش میرزای شیرازی کمک مالی می خواست. میرزای شیرازی نیز قرضهایش را ادا می نمود و از طریق ایشان حوزه علمیه نجف را رسیدگی می کرد و به وضعیت امور معاش آنها می رسید.
او آنچنان به آخوند خراسانی علاقه داشت که می گفت اگر از طرف من به طلاب نجف پرداخت کنید، شما را مقسم من حساب می کنند در حالیکه نمی خواهم شما را اینگونه بشناسند. من در نجف تدریس می کردم و شما مدتی بود که نیازی به درس من نداشتید و خود حوزه تدریس مستقلی شروع کردید و هنگام رفتن من به سامرا نیز به آنجا نیامدید و برای خود شخصیت علمی هستید .احترام شما باید حفظ شود. شما هر چه می توانید برای رسیدگی به امور معاش طلاب، از دیگران قرض بگیرید و به طلاب بدهید. بعد از من استقراض کنید و من به شما پرداخت می کنم. میرزای شیرازی، به طلاب توصیه می کرد که در درس آخوند خراسانی در نجف شرکت کنند و برخی از شاگردان میرزا که به سامرا نرفتند ، در درس آخوند خراسانی شرکت می کردند.آخوند خراسانی با آن شخصیت علمی در نجف و تدریس، هنوز مستاجر بود و لذا میرزای شیرازی پولی به ایشان داد تا برای خود خانه بخرد که در حال ساخت خانه بود که میرزای شیرازی درگذشت.
پس از درگذشت میرزای شیرازی مشغول تدریس بود و به فکر ریاست و مرجعیت نبود که ملک التجار تهران -پدر حاج حسین ملک -برای آخوند خراسانی نوشت که بازاریهای تهران و مردم تهران و بسیاری از شهرهای ایران بعد از درگذشت میرزای شیرازی، مقلد شما هستند ، چرا رساله خود را نمی فرستید؟ اینجا بود که آخوند خراسانی، برای پاسخ به استفتاات مردم، هیات استفتا تشکیل داد که عده ای از شاگردان برجسته اش مانند آقا سید ابوالحسن اصفهانی، آقا شیخ عبدالکریم حائری یزدی، آقاضیا عراقی، حاج آقا حسین قمی ،حاج آقا حسین بروجردی، آقا شیخ محمد حسین غروی اصفهانی ، میرزای نایینی و…. در آن عضو بودند.(هر چند برخی مدعی هستند میرزای نایینی شاگرد آخوند خراسانی نبوده است ولی در جلسات مشاورتی و افتایی ایشان شرکت می کرده است.).میرزای نایینی پس از درگذشت میرزای شیرازی ، در سال ۱۳۱۲ هق به کربلا آمد و مانند سامرا در درس آقا سید اسماعیل صدر شرکت می نمود. ایشان، آقا سید اسماعیل صدر را اعلم مجتهدین عصر می دانست و در مرجعیت به ایشان ارجاع می داد و در حدود ۱۳۱۸ هق به نجف آمد و خود تدریس خارج شروع کرد که به زودی تعداد شاگردانش به ۳۰۰ نفر از فضلا رسید که بسیاری از فضلای شاگردان آخوند خراسانی نیز در آن شرکت می کردند.
میرزای نایینی، در نجف جزو اصحاب خاص آخوند خراسانی گردید و در هیات استفتای ایشان شرکت داشت و مشاور مهم آخوند خراسانی گردید و موقعیت و منزلت خاصی نزد آخوند خراسانی داشت. به مبانی اصولی و فقهی شیخ انصاری و آخوند خراسانی اشراف داشت.
انقلاب مشروطیت در سال ۱۳۲۴ هق به پیروزی رسید و آخوند خراسانی و میرزای نایینی از بزرگترین رهبران مشروطه نجف بودند.در نجف و سایر شهرها عده ای مخالف مشروطه بودند و با آخوند خراسانی و میرزای نایینی مخالف بودند.
آخوند خراسانی، سالهای زیادی به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و صدها شاگرد فاضل و مجتهد تربیت نمود.شاگردان آخوند خراسانی ، در نجف ،کربلا، قم ،اصفهان ، مشهد و …پراکنده می شدند و به تدریس می پرداختند و خود شاگردان زیادی تربیت نمودند.
ازدواج و فرزندان:
آخوند خراسانی ازدواج نمود و صاحب چندین فرزند پسر شد.
پسر بزرگش میرزا مهدی بود که در امور مرجعیت و اداره بیت و طلاب ، آخوند خراسانی را کمک و مساعدت می کرد و مراتب علمی بالایی نداشت. در میان آقازاده های آخوند خراسانی، دو نفر ممحض در درس و بحث حوزه شدند که عبارتند از میرزا محمد و میرزا احمد. این دو بخاطر انتساب به آخوند خراسانی ، از آنها تعبیر می کردند به آقا زاده. هر دو آقا زاده پس از تکمیل ادبیات عرب و سطوح در نجف، سالها در درس خارج فقه و اصول پدرخویش آخوند خراسانی شرکت و به درجه اجتهاد رسیدند .آخوند خراسانی به هر دو اجازه اجتهاد داد.هر دو در حوزه علمیه ، مدرس بزرگ و نام آور شدند.
با توجه به اینکه آخوند خراسانی ، متولد مشهد بود و در جوانی ، نیز تحصیل کرده حوزه علمیه مشهد بود، آقا زاده های ایشان نیز پس از اتمام تحصیلات حوزوی خود در نجف ، به مشهد آمدند و به تدریس پرداختند.
در سال ۱۳۲۴ ه ق انقلاب مشروطیت به پیروزی رسید و آخوند خراسانی از رهبران بزرگ مشروطیت بود. او بخاطر جلوگیری از ظلم و ستم و استبداد حکومت ایران، از انقلاب مشروطیت حمایت می کرد تا حکومت پادشاهان ایران را محدود نموده و بر کار آنها نظارت نماید.
در سال ۱۳۲۵ ه ق ، فرزندش آقا میرزا محمد آقا زاده خراسانی را به مشهد فرستاد .میرزا محمد آقا زاده خراسانی در مشهد ، تدریس خود را آغاز کرد و به تدریج زعامت حوزه علمیه مشهد را عهده دار شد .همچنین مشروطیت را در مشهد رهبری می کرد.او درس خارج خویش را بر مبنای کتاب کفایه الاصول پدر خویش ، تدریس می نمود.صدها طلبه فاضل در درس خارجش شرکت می کردند. او بر کتاب کفایه پدر بسیار مسلط بود و مدعی بود هر کس بتواند بر کفایه اشکال کند ، جایزه دارد.همچنین در بحثی خصوصی با برادرش میرزا احمد کفایی مدعی شد: کفایه را من نوشتم و به مقصود و غرض خود ، از شما آگاه تر هستم.
مهمترین درس خارج اصول مشهد ، درس میرزا محمد آقازاده خراسانی بود که مجتهدین زیادی از درس ایشان ،فارغ التحصیل شدند.
شاید شاخص ترین و برجسته ترین شاگرد آیت الله میرزا محمد آقا زاده خراسانی، آیت الله شیخ هاشم قزوینی بود که از ایشان دارای اجاره اجتهاد بود.وی بسیار خوش بیان بوده و بر کفایه نیز مسلط بود . دوره های متعدد کفایه را در مشهد تدریس کرده بود و خارج کفایه میرزا محمد آقازاده خراسانی را نیز درک کرده بود. در حدود سال ۱۳۴۰ هق آیت الله میرزا مهدی اصفهانی از نجف به مشهد آمد. وی از شاگردان آخوند خراسانی بود و حداقل یک دوره کامل اصول آخوند خراسانی را درک کرده و با آقا سید جمال الدین گلپایگانی نیز مباحثه کرده بود.او بر کفایه مسلط بود .همچنین ۱۴ سال نزد میرزای نایینی شاگردی کرده و مبانی اصولی و فقهی شیخ انصاری را از او به خوبی فرا گرفته بود و اشکالات او بر کفایه و پاسخ اشکالات کفایه به شیخ انصاری را نیز به خوبی آگاه بود. آقا شیخ هاشم قزوینی در درس خارج آقا میرزا مهدی اصفهانی شرکت کرد و متوجه عظمت علمی وی گردید و دیگر فضلای درس خارج آقازاده را نیز به شرکت در درس خارج میرزا مهدی اصفهانی دعوت نمود.
آقا شیخ هاشم قزوینی، سالها مبانی اصولی و فقهی میرزای نایینی را از آقا میرزا مهدی اصفهانی فرا گرفت. او مدعی بود تا قبل از شرکت در درس آقا میرزا مهدی اصفهانی، برخی از غوامض و پیچیدگیهای کفایه را هنوز خوب متوجه نشده بودم و پس از شرکت در درس میرزا متوجه آن شدم. آقا شیخ هاشم قزوینی، دقیقترین مبانی را مبانی اصولی میرزای نایینی می دانست. با آمدن آقا شیخ هاشم قزوینی در درس خارج اصول میرزا مهدی اصفهانی و تشویق سایر فضلای درس آقا زاده به درس میرزا، اکثر فضلای درس آقا زاده خراسانی به درس خارج اصول میرزا مهدی اصفهانی آمدند و به اینگونه فضای اصولی آخوند خراسانی که در حوزه مشهد رایج بود، به مبنای میرزای نایینی گرایش پیدا نمود. آقا شیخ هاشم قزوینی، سطح کفایه و خارج کفایه را پس از شرکت در درس خارج میرزا مهدی اصفهانی، با تبحر بیشتری تدریس می کرد و در درس خارج اصول خود نظرات میرزای نایینی را نیز علاوه بر مبانی اصولی آخوند خراسانی مطرح می کرد.برخی از شاگردان حاج شیخ هاشم قزوینی مانند حضرات آیات شیخ رجبعلی رضا زاده ، شیخ محمد باقر عباسپور و مرحوم شیخ محمدحسن رمزی طبسی، توضیحات درس کفایه آقا شیخ هاشم قزوینی را نوشته اند که موجود است.برخی نیز مانند مرحوم استاد محمد واعظ زاده خراسانی، برخی از تقریرات درس خارج اصول و خارج فقه آقا شیخ هاشم قزوینی را نوشته اند که موجود است.
آیت الله میرزا محمد آقازاده خراسانی زعیم حوزه علمیه مشهد در سال ۱۳۱۶ ه ش در گذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم علیه السلام در شهر ری به خاک سپرده شد.
پس از در گذشت او، برادر کوچکترش آیت الله میرزا احمد کفایی خراسانی عهده دار زعامت حوزه علمیه مشهد شد.
ایشان نیز در مشهد به تدریس سطح و خارج کفایه اشتغال داشت.ایشان نیز بر کفایه مسلط بود و خارج کفایه را در مدت دو سال و نیم به خوبی تدریس می نمود.استاد کاظم شانه چی، خارج کفایه را نزد وی فرا گرفته و بر تسلط ایشان بر کفایه تاکید می نمود.
زعامت حوزه علمیه خراسان بر دستان با کفایت آیت الله میرزا احمد کفایی تا پایان عمر ایشان در مشهد ادامه داشت.
برخی از شاگردان آخوند خراسانی در حوزه علمیه مشهد:
از دیگر شاگردان آخوند خراسانی می توان به حضرات آیات : شیخ حسن برسی ، شیخ محمد نهاوندی ، شیخ ذبیح الله قوچانی اشاره نمود.
آیت الله شیخ ذبیح قوچانی، از آخوند خراسانی ، اجازه اجتهاد داست و اولین کسی است که تقریرات اصول آخوند خراسانی را در حدود سال ۱۳۱۶ هق در مشهد تدریس کرد.محل تدریس خارج وی ، مدرسه علمیه میرزا جعفر(دانشگاه علوم اسلامی رضوی فعلی مشهد) بود.
از دیگر شاگردان آخوند خراسانی در مشهد ، حضرات آیات شیخ مرتضی آشتیانی ، حاج آقا حسین قمی ، حاج میرزا علی اکبر نوقانی ، سید هاشم میردامادی نجف آبادی ، شیخ غلامحسین تبریزی (معروف به شیخ غلامحسین ترک) و….اشاره نمود.البته مدت شاگردی و عمق علمی این افراد نیز در یک اندازه نبوده است.
در حال حاضر نیز کفایه الاصول آخوند خراسانی چه به عنوان متن درسی سطوح عالیه و چه به عنوان محور درس خارج اصول ، در اکثر حوزه های علمیه شیعه تدریس می گردد.
وفات آخوند خراسانی:
آخوند خراسانی در ۲۰ ذی الحجه سال ۱۳۲۹ هق معادل ۲۱ آدر سال ۱۲۹۰ هش در گذشت و پس از تشییع جنازه باشکوه ، در صحن حرم مطهر امیرالمومنین علی علیه السلام در نجف به خاک سپرده شد.
منابع مقاله :
مرگی در نور
احیاگر حوزه خراسان
گنجینه دانشمندان ،جلد ۷
مصاحبه با آیت الله شیخ عبدالرضا کفایی
و…
