برچسب: نظم جهانی

هسته اصلی تعهدات ناتو که بر پایه دفاع جمعی استوار است، اکنون زیر سایه سنگین شک و تردید قرار گرفته است. هیچ‌یک از متحدان اروپایی نمی‌توانند به‌طور قطع پیش‌بینی کنند که آیا ترامپ همچنان پایبند به اصول دفاعی ناتو باقی خواهد ماند یا خیر.این تغییر رویکرد، تنها محدود به اروپا نیست. در آن سوی جهان، مردم تایوان نیز با نگرانی به تحولات اخیر می‌نگرند. تغییر رویه دولت ترامپ نسبت به اوکراین، این نگرانی را در تایوان تشدید کرده است. به‌جای ارائه حمایت‌های قاطع در برابر فشارهای فزاینده پکن، ترامپ به دلیل عدم سرمایه‌گذاری کافی تایوان در دفاع خود، این جزیره را مورد انتقاد قرار داده است.

«این نظم بر اساس تلفیق سناریوی تک چندقطبی با دنیای واقعیت موازی شکل می‌گیرد؛ به گونه‌ای که اکنون عصر «فرامدرن سرمایه داری» آغاز شده است و «سیلیکون ولی» با دولت ترامپ در پی ایجاد فضایی است که منتهی به استقرار نظمی شود که در عین حال که ابر قدرتی آمریکا را تثبیت می‌کند، وضعیت مناطق بحران خیز جهان را نیز مشخص کند. یکی از این مناطق، خاورمیانه و دیگری در روسیه و ماورای قفقاز وجود دارد. از همین جهت نیز نمی‌توان این معنا را مورد توجه قرار نداد. بالطبع، حل و فصل این معنا، متوجه ایجاد ساز و کارهایی است که بتواند ایالات متحده آمریکا را از چارچوب تک چند قطبی روی زمین، به تک چند قطبی فراتر از عصر مدرن سرمایه گذاری روی زمین انتقال دهد.»

اروپا از نظر ژئوپلیتیکی همچنان با چالش‌های متعددی روبه‌رو است، اقتصاد آن چندین برابر بزرگ‌تر از اقتصاد روسیه است. اگر این اقتصاد در کنار بریتانیا قرار گیرد، تقریباً با اقتصاد آمریکا برابری خواهد کرد. علاوه بر این، اروپا پیشاپیش به شدت به چین وابسته شده است و احتمالاً در جستجوی روابط نزدیک‌تری با پکن خواهد بود. این مسئله پیامد‌های نگران‌کننده‌ای برای منافع ایالات متحده در پی خواهد داشت. ممکن است آقای ترامپ از نظم جهانی جدید خود لذت ببرد، اما باید توجه داشت که این تغییرات هزینه‌ای سنگین در بر خواهد داشت.

رویکرد افراطی ترامپ در سیاست خارجی می‌تواند پیامد‌های معکوسی به همراه داشته باشد. شاید این سیاست‌ها در کوتاه‌مدت دستاورد‌هایی داشته باشد، اما در بلندمدت به افزایش مقاومت جهانی و ایجاد فرصت‌های تازه برای رقبای آمریکا منجر خواهد شد.

رفتار ترامپ ممکن است به تقویت نیرو‌های ملی‌گرایی و حمایت‌گرایی در سراسر جهان بینجامد و در نهایت به نظم جهانی‌ای که آمریکا طی دهه‌ها ساخته است آسیب وارد کند؛ نظمی که ثبات، صلح، رفاه و آزادی بیشتری را نسبت به هر دوره دیگری از تاریخ به همراه داشته است.

جهان در برابر آزمونی تاریخی قرار دارد: آیا می‌توان به نظمی پایدار دست یافت در حالی که ایالات متحده نقش رهبری سنتی خود را کنار گذاشته است؟ چشم‌انداز نگران‌کننده این است که این ساختار شکننده و نظری، همزمان با تشدید بحران‌های زیست‌محیطی و گرمایش جهانی، به سوی بی‌ثباتی بیشتری پیش برود. از میان وعده‌های متعددی که دونالد ترامپ برای تغییرات بنیادین مطرح کرده، عزم او برای از بین بردن میراث بایدن در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر قابل‌توجه است.

یک توازن شدیدا منفی و شکننده در تجارت کالاهای اصلی و مهم کشور شکل گرفته که این مسئله، تهدید و پاشنه آشیل اصلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با فضای بین المللی و شکل دهی به نظم جدید است. واردات کالاهای اساسی کشور وابسته به طرف آمریکایی به عنوان یکی از قطب های قدرت فعلی جهان است و صادرات و فروش نفت، وابسته به طرف چینی به عنوان یکی دیگر از قطب ها. به نظر می رسد این وابستگی حداقل باید بین سه قطب قدرت (چین، روسیه و آمریکا) متوازن شود تا بتواند نظم جدیدی شکل دهد و برای جمهوری اسلامی ایران در این نظم، فرصت نقش آفرینی فراهم کند.

انتقام گرفتن روسیه می‌تواند یک جنگ جهانی درست کند. ما در یکی از حساس‌ترین مواقع تاریخ جهان به سر می‌بریم. غرب دارد تسلط خود را از دست می‌دهد نظم جهانی در حال دگرگونی است. همین گروه شانگهای و اتحادیه‌ی بریکس می‌توانند تحولی در نظم جهانی ایجاد کنند. غربی‌ها چنین چیزی‌ را نمی‌خواهند

ساختن یک سیستم امنیتی جهانی قوی تر و عادلانه تر نیاز به اصلاحات ساختاری دارد. برای شروع، حق وتوی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل باید به شدت محدود شود اگر از حذف کامل آن سخن نگوییم. ایالات متحده و روسیه همچنین باید مذاکرات درباره تسلیحات هسته ای را از سر بگیرند و گام های معناداری در جهت خلع سلاح بردارند. اینکه دیگر یک توافقنامه واحد برای کنترل تسلیحات هسته ای بین دو قدرت هسته ای بزرگ جهان وجود ندارد، فاجعه است.

دنیای جدیدی واقعا در حال ظهور است. دنیایی که نه با وابستگی‌های متقابل بیش تر، بلکه با ناامنی و خطر و جنگ بیش‌تر مشخص خواهد شد. ثبات در روابط بین‌الملل به مفهومی از دوران گذشته تبدیل می‌شود مفهومی که تا زمانی که از بین نرفت به طور کامل قدردان آن نبودیم.

در دنیایی که قدرت‌های بزرگ - و نظم بین‌المللی که آن‌ها از آن حمایت می‌کنند - معتبر است، سایر کشورها نفع خود را در همکاری با این قدرت‌ها و در چارچوب آن نظم می‌بینند. اما زمانی که اعتبار قدرت‌های بزرگ از بین می‌رود، انگیزه کشورها و سایر بازیگران برای احترام به قوانین و کنوانسیون‌های تعیین‌شده نیز کاهش می‌یابد و رقابت ژئوپلیتیکی را تشدید می‌کند و در نتیجه نظم بین‌المللی را بی‌ثبات می‌کند.

روسها هیچ سابقه استعماری در طول تاریخ در آفریقا نداشتند، امروز هم که انگلیس، آمریکا و فرانسه که دوباره امنیت غذایی آفریقایی ها را گروگان گرفته اند، روسیه در تلاش است تا حریم امن غذایی آنها را حفظ نماید و یا با کودهای شیمیایی روسیه سال جدید کشت محصول را خودشان انجام بدهند. همین رویکرد باعث شده مردم آفریقا روس ها را در وعده خود صادق ارزیابی کنند.

اسرائیل می‌خواهد آمریکا را در خاورمیانه نگهدارد تا بقای خود را حفظ کند. بقای اسرائیل بدون آمریکا برای خود اسرائیلی‌ها هم متصور نیست. اسرائیل یک زمانی برای آمریکا کارکرد مثبتی را ایفا می‌کرد که دیگر آن کارکرد را در جهان امروز ندارد. اسرائیل، برعکس آمریکا که بدنبال پرهیز از درگیر شدن در خاورمیانه و بویژه پرهیز از درگیرشدن با ایران است، بدنبال درگیر کردن آمریکا با ایران است و نجات خود را در آن می بیند. چین و روسیه هم می‌خواهند آمریکا را مشغول بحران‌های خاورمیانه نگه دارند تا خودشان به مسائل کلان جهانی و عبور از نظم جهان تک قطبی بپردازند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سخنرانی افتتاحیه کنفرانس تاکید کرد، در شرایطی که کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا هر روز بیشتر ماجراجویی های ژئوپلیتیکی جدیدی را به راه می اندازند و کانون های تنش را تحریک می کنند، برگزاری رویدادهایی همچون کنفرانس امنیتی مسکو نشان می دهد که جهانی چندقطبی به طور مداوم در حال شکل گیری است و اکثر دولت ها آماده دفاع از منافع ملی خود هستند.

وقتی از تحولات جهانی و نظم نوین جهانی صحبت می‌کنیم که برخی از آن به عنوان تحولات بنیان کن یاد می‌کنند آیا منطقه و کشور خود را تحت تأثیر این تحولات دیده ایم؟ اینکه خود را استثنا بدانیم تصور ما غیر علمی و غیر کارشناسی است.